Geçtiğimiz günlerde eticaretSEM tarafından İstanbul E Ticaret ve Dijital Pazarlama Konferansı düzenlendi. Konuşmacılar arasına son yılların en iyi Girişimci yatırımcılarından Hasan Aslanoba konuk oldu. Aslanoba ile Merter Özdemir, Girişimcileri ilgilendiren önemli bir panel havasında konuşmalarını yaptılar. İşte ayrıntılar.
Aslanoba Capital CEO’su Hasan Aslanoba, konuşmasına E Ticaret’in çok büyük fırsatlar getirdiğini ve bu yeni açılımın öncüleri olarak da ellerinden geldiğince katkı vermeye çalıştıklarını dile getirdi.
Merter Ö.: Girişimcilerin size sormak istediği sorular oluyor. Bizim bir sitemiz var Hasan bey yatırım yapar mı gibisinde, sizin yatırım süreciniz nasıl oluyor?
Aslanoba: Sadece fikir aşamasında olan projelere yatırım yapmıyoruz. İlla ki projenin belli bir seviyede ivmelendiğini, müşteri tarafında o işin tuttuğunu görmemiz gerekiyor. Kârlılık önemli değil. Başlangıçta kârlılığı pek önemsemiyoruz. Projenin hızlı büyümesi bizim açımızdan önemli bir kriter. Yatırım yaparken kararımıza kurucuların niteliği de çok etki ediyor. Kurucunun özelliği %70 oranında önemli. Yetkinliği, bilgi seviyesi, tecrübesi, tutkusu, odaklanması, vizyonu bizim için önemli. Çünkü o iş büyüdüğünde gelecekte de o arkadaşı şimdiden o işin CEO’su olarak görmemiz gerekiyor. Ayrıca projenin büyük bir pazarda bir sorunu çözen veya gizli kalmış bir müşteri ihtiyacını karşılayan ola, gelecekte 100 miyon dolar değerleri aşabilen potansiyeli olan işlere yatırım yapıyoruz. Aslında dediğim gibi İşten çok kuruculara yatırım yapıyoruz.
Merter Ö.: Kurucular diye bahsediyorsunuz. Tek başına bir Girişimci size geldiğinde yatırım yapıyor musunuz?
Aslanoba: Genelde operasyon yükü olmayan işlerde, stratejiden ve pazarlamadan anlayan yani biz buna Business Hacker diyoruz, bu arkadaşın da IT’den çok iyi anlaması gerekiyor.
Merter Ö.: Yapılan yatırımlar geçen yıl çok hızlı gidiyordu, bu yıl durma noktasına geldi hatta Türkiye’de durmuş gibi görünüyor ama bildiğim kadarıyla da siz yurtdışında da yatırım yapıyorsunuz. Sizi yurtdışına iten nedir, Türkiye’de yapılacak yatırım bitti mi, yoksa sizin ilgi alanınızda olan yatırımlar mı gelmiyor?
Aslanoba: Yurtdışında yapmış olduğum yatırımlar 13 tane oldu. Ancak bakıldığında yatırım büyüklükleri küçük, genelde 100 bin USD ile 250 bin USD arasındadır. Toplamda da ortalama 3 milyon USD civarında yurtdışı yatırımım var. Yurtiçi ve yurtdışı yatırımların toplamı ise 49 milyon USD’ye ulaşmış durumda. Adet toplamında Yurtiçinde 40 olmakla birlikte toplamda Yurtdışıyla beraber 53 yatırımımız oldu. Yurtiçinde yapılan yatırımlardan 10 tanesi battı veya bir yere varacağını görmüyoruz, geri kalan 30 taneden çok iyi gidenler var, bir de bunların arasından starlarımız var. (Editör Not: BiTaksi…) Projelerimizde takip eden yatırımları da yapıyoruz. Girişimcilik Ekosistemi çok gelişmediğinden, beraber yatırım yapabileceğiniz Girişim Sermayedarları ve Melek Yatırımcılar olmadığından bütün yük bize kalıyor ve dolayısıyla fazlasıyla yoruyor. Yurtdışı yatırımlara ise başkalarının liderlik yaptığı yatırımlara takipçi olarak giriyoruz.
Merter Ö.: Yurtiçindeki yatırımlarınızdan 2-3 tanesi çok iyi yere gelse, geriye kalan projelerdeki yatırımları geri çekme gibi hesabınız oldu mu?
Aslanoba: Kesinlikle oldu. Bu işin doğasında var. Yaptığımız 40 yatırımdan yarısı belki de hiçbir yere varamayacak, şu anda 10 tanesini gözden çıkarmış durumdayız, takip eden yatırımları yapmayacağız. Ayrıca siz iyi giden yatırımlara 2. yatırımı yaptığınızdan cebinizdeki 100 liranın 80 lirası iyi giden yatırımlarda kalmış oluyor. Bu bizim için iyi haber.
Türkiye’de Girişimcilik Ekosistemi yeterince gelişmediğinden iyi denebilecek potansiyeli olan yatırımlardan sermaye bulamayanlar da var. Halbuki yurtdışında iyi giden projenin yatırım alamaması söz konusu değil. Hatta biz çoğu kez yurtdışı yatırımlarda elimizde işte 250 bin USD para var girmek istiyoruz, bugün hazırız, parayı gönderelim dediğimiz halde giremediğimiz yatırımlar oluyor. Kusura bakmayın daha fazla yatırım alamayız, umarım bir sonraki yatırım sürecinde sizi mutlaka bilgilendireceğiz diyorlar. Türkiye’de böyle birşey yok tam tersi var. Türkiye’de fikir çok para yok.
* Bazı yatırımları küçük küçük test ederek, parayı koruyarak yapıyorum. Bu durum lehime çalışıyor.
* Girişimci Ruh ile Para birleştiğinde büyük bir nükleer enerji ile güzel işler ortaya çıkıyor.
* Bu zamana kadar başarılı bulduğum projelerin ortak özelliği; kurucuların yetkinliğidir. Bu iş tutar mı gibi mantık çok doğru olmuyor. Önemli olan, kurucularıdır.
* Girişim, büyük bir pazarda bir sorunu çözüyor olması gerekiyor. Bu proje benim için başarılı görünebilir.
* Projenin kurucuları kaliteliyse, getirmiş oldukları strateji de çok kaliteli oluyor.
* Erken aşama projelerde 5 yıllık plan çok anlamlı değil, çünkü kurucular bir strateji arayışı içerisindedir ve büyük pazarda neyin tutacağını bilemezler. Bu yüzden planlar çok saçma geliyor.
Birbirinden enteresan ve en önemlisi %100 Türk yapımı olan projeleri gördük inceledik ve aralarından başarılı seçilenlerin ödüllerini almalarına şahitlik ettik. Girişimcilik alanında bugün Türkiye’de, bir kırılım noktası daha yaşandı. Onlarca proje kıyasıya yarıştı ve en iyi olmak için farklı olmaya, ayrıca bir sorunu çözmeye çalıştılar.
İTÜ Arı Teknokent Genel Müdürü Kenan Colpan (sağdaki foto) ile de bugün tanıştım. Kendisinin girişimcilere ilham veren yapısı, konuşması, hareketleri ve bunların tek bir kelimede söylendiği Mentorluğu var. 2015 başvuruları çok kısa bir zamanda başlayacak. Zaman kaybetmeyi sevmiyorlar. Girişimcileri bir an önce bu ekosisteme dahil etmeye çalışıyorlar. Işık veren girişimlere inanılmaz bir yol açıyorlar. İTÜ Arı Teknokent’i bir defa gezin, ne demek istediğimi çok çok iyi anlayacaksınız.
Big Bang 2014 yarışmasında büyük ödül olan, 100 Bin TL‘lik Elginkan Vakfı Teknoloji Ödülünü TABTOY aldı.
Türkiye’de Girişimciliğin yükselmesiyle beraber bu alandaki şirket hisse satışları, ortaklıklar vs. daha da arttı. Başarılı şirketlerin başarılarına ortak olmak ve yaptıkları yatırımlarla onları daha da ileriye götürmek isteyen yatırımcılar, başarının arkasındaki desteklerini sürdürmeye çalışıyorlar. Türkiye’de ise en çok yatırım alan start up şirketlerini inceleyeceğiz.