İTÜ Çekirdek’in mezun girişimlerinden Rimuut‘un kurucu ortağı Esen Bulut ile iletişime geçerek, Estonya merkezli girişimleri Rimuut’un; yine Estonya’da girişimin tüm muhasebesini, operasyonlarını yürüten ve tüm hesaplarına da erişim yetkisi olan LeapIN isimli şirket ile yaşadığı sorunla ilgili bilgi aldık.
Esen’den aldığımız bilgiye göre LeapIN, tüm bilgilerine erişim izni olduğu Türk girişim Rimuut ile bir anda ilişiğini kesiyor ve Xolo isimli Rimuut’un birebir aynısı ürünü çıkarıyor. Ayrıca erişim yetkisinden ötürü tüm müşteri veritabanını kopyalama ihtimallerinin bulunduğunu ve tüm mahrem bilgileri de sahip olduklarını söylüyor.
Esen, sesini daha fazla duyurmak için “BIGGEST TECH SCANDAL OF 2019” başlığı ile İngilizce olarak LinkedIn‘de de paylaştı. Avukatlar ile görüşmesi süren Rimuut, yakında Estonya‘da yargıya gidiyor.
Esen Bulut’un açıklaması:
“Nisan 2017’de, iş modelimizi LeapIN’e (e-residency başvurusu sonrası şirket kurmanıza yardımcı olan bir servis sağlayıcı) tanıttık ve onları Rimuut’u bir müşteri olarak almaya ikna ettik. Şirketimizi onlar aracılığıyla kurduk ve 2 yıldan fazla bir süredir de muhasebe ve bürokrası ile ilgili hizmetler aldık. Tabii bu arada iş modelimiz, müşterilerimiz, bizimle çalışan freelancerlar, ödeme sağlayıcılarımız ve finansallarımızla, yani yenilikçi ve eşsiz iş modelimizle ilgili tüm hassas bilgilerimizi paylaştık işlerini yapabilmeleri adına.
Bir anda Haziranın sonuna doğru LeapIN artık bize hizmet veremeyeceğini belirterek bizi çeşitli sebeplerle başka bir hizmet sağlayıcıya geçmeye zorladı. 15 Temmuz’da, “yeni” ürünleri olan Xolo’nun lansmanını duyurdukları e-posta bize ulaştığında şoka uğradık çünkü Xolo, Rimuut‘un “bire bir” kopyalanmış haliydi.
LeapIN, Rimuut’un ürününün kopyasını çıkarmak için ivedi bir şekilde Rimuut ile bağları kesmek zorunda olduklarını biliyorlardı diye düşünüyoruz, zira bu düşünce bizi apar topar göndermelerini açıklıyor. LeapIN, Rimuut’un iş modelini arka planda tüm hassas bilgileriyle birlikte kopyalarken Rimuut’a hizmet veriyordu.
Bir müşteri ile bir servis sağlayıcı arasındaki ilişkinin özel doğası düşünüldüğünde, LeapIN’in müşterisinin iş modelini kopyalayarak yaptığı şey, kendilerine muhasebemizi yapsınlar diye verdiğimiz şirket bilgilerini kullanarak haksız rekabet amaçlı bilgi hırsızlığı ve güven açısından büyük bir ihlaldir.
Muhasebe ve tüm evrak hizmetlerimizi yöneten servis sağlayıcısı olarak, LeapIN, iş modelimizi hiçbir şekilde kopyalamaması gereken, güveni kötüye kullanmaması ve hizmet sözleşmelerini ihlal etmemesi gereken, Rimuut’un iş modelini birebir almaması gereken Dünya üzerindeki tek şirket.
LeapIN, bu modelin çalıştığını doğrulamak adına finansal kaynaklarımıza ve yine gizli veri olan, sürekli artan kullanıcı sayılarına bakmış olmalı ki bu modeli hızla kopyalayarak yatırım alma noktasına kadar getirmiştir. Hassas verilerimize bu şekilde erişip kopyalaması, LeapIN’in haksız rekabet avantajı elde etmesine olanak sağlayacak seviyededir.
Daha da kötü olan şey ise, ürünü bu iş modeline katılan ilk şirketmiş gibi duyurmalarıdır.
Bir servis sağlayıcı, müşterisinin sıfırdan oluşturduğu iş modelini kopyalarsa, bunun yasal bir karşılığı ve cezai yaptırımı olması gerekir. Bu korkunç eylemi çevrimiçi ve çevrimdışı platformlarda yayınlamaktan kaçınmayacağız ve herkesin, Leapin’in hizmetlerini sunarken müşterisinin iş modelini nasıl kopyaladığını öğrenmesi için elimizden geleni yapacağız.
Bu aynı zamanda, Estonya’nın e-Residency programının meşruiyeti ve güvenilirliğine de gölge düşürmektedir; zira internet sitelerinde sundukları hizmet sağlayıcılarından biri, bir e-resident şirket sahibinin iş modelini kopyalamıştır. LeapIN bu ticari casusluk derecesindeki suçlarından bir şekilde kurtulursa, bu programa girmeyi düşünenler için birçok güven bazlı soru ortaya çıkacaktır; fikirlerinin kopyalanmayacağının garantisi yoktur.
Rimuut ekibi olarak e-residency programı üst düzey yöneticilerini çoktan bilgilendirdik ve onlara LeapIN’in yaptığı bu durumu ayrıntılı olarak anlattık.
Ayrıca Xolo’ya 7 milyon dolar yatırım yapan son VC’lerle de bu olay hakkında onları uyarmak ve daha da önemlisi fonlarının adının bu tatsız durumla anılmaması için yapacaklarını öğrenmek adına bağlantıya geçtik.
Estonya’da konunun yargıya intikal etmesi için gereken adımları attık. Bununla beraber ilerleyen günlerde kamu görevlileri ve e-Residency programı yöneticileri ile de konuyla ilgili aksiyon almaları konusunda istişare edeceğiz.” Esen Bulut, Rimuut Kurucu Ortağı
Fikirlerimiz, hizmet verenlere karşı ne kadar güvende?
egirişim olarak şu açıklamayı yapmak isteriz ki, bir ürünün kopyalanabilir olmasının yanı sıra, doğrudan şirket bilgilerine erişebilen bir kurumun, önce ilişiğini kesmesi ve sonrasında kısa sürede aynı ürünü çıkarması, girişimlerin fikirlerini mahrem bilgilerine erişebilen bir kuruma karşı koruması noktasında akıllarda ciddi bir soru işareti doğuruyor.
Elbette rakipleriniz çıkabilir ve ürününüzü “eğer patentli bir model” değil ise daha iyi yapabiliyorlarsa da kopyalayabilir, başarılı veya başarısız olur, (Bugüne kadar Yemeksepeti denendiği gibi) ancak bir şirketin tüm mahrem bilgilerine ve veritabanına erişebilen bir hizmet verenin; müşterisinin ürününün aynısını çıkarması önemli sorunları da beraberinde getiriyor.
Konuyu yakından takip ediyoruz, yeni gelişmeleri paylaşacağız.