Startups.watch tarafından bu sene dördüncüsü düzenlenen Türkiye Girişim Ekosistemi ile ilgili bir çok istatistiğin ve öngörünün paylaşıldığı etkinlikte satır başları şu şekildeydi.
En Çok Oyun Girişimi Kuruldu
Son dönemde oyun girişimlerinin yaptığı exit hikayeleri ile şahlanan oyun sektörü girişimcilerin de gözdesi oldu. Hem 2019 hem de 2020 yılında Türkiye’de en çok startup kurulan sektör oyun sektörü oldu. Son iki yılda Türkiye’de 141 oyun girişimi kurulmuş oldu.
Girişimci Fabrikası Üniversiteler Belli Oldu
Anadolu Üniversitesi, ODTÜ ve Yıldız Teknik Üniversitesi mezunları 2020 yılında en çok startup kuranlar oldu. Bu üniversiteleri Boğaziçi Üniversitesi, İTÜ, İstanbul Üniversitesi ve Koç Üniversitesi takip etti.
Yatırımlar yüzde 31 Arttı ve Rekor Kırıldı
2020 yılında 165 startup 139 milyon dolar yatırım alarak miktar olarak Türkiye Girişim Ekosistemindeki en büyük tutara ulaşıldı. Yatırım turu adedi olarak ise 2017 yılının bir gerisinde kaldı.
Girişimler Yabancı Yatırımcının Peşinden Gitti
2020 yılında da yatırımcılar her ülkede olduğu gibi girişimleri yakınlarında görmek için girişimleri genel merkezlerini ticari olarak taşıma konusunda yine ısrarcı oldu. 2020 yılındaki 139 milyon dolarlık yatırımın 78 milyon doları girişimini ticari olarak yurt dışına taşıyan Türk girişimlerine yapıldı. Özellikle Avrupa’daki girişimlerin de girişimlerini Amerika’ya taşıması önlenemeyen bir trend olmaya devam etti.
En Büyük Yatırımlar Global Düşünenlere Yapıldı
Insider, Meditopia ve Getir 2020 yılında en çok yatırım yapılan girişimler oldu. Bu üç girişimin de ortak özelliği lokal pazara kısıtlı kalmamaları ve büyük oynamaları olarak dikkat çekti.
SaaS, Yapay Zeka, Pazarlama Teknolojileri ve Sağlık En Sıcak Konular
Yatırımcılar adet olarak en çok SaaS, fintech ve sağlık teknolojilerine yatırım yaparken, miktar olarak bakıldığında ise SaaS, yapay zeka ve pazarlama teknolojileri en çok yatırım yapılan alanlar oldu.
En Çok Yatırımı ODTÜ Mezunlarına
Adet olarak bakıldığında ODTÜ mezunlarının kurduğu girişimler en çok yatırımı aldı, onu Boğaziçi Üniversitesi ve Anadolu Üniversitesi takip etti. Miktar olarak bakıldığında ise İTÜ mezunları toplamda en çok yatırımı almış oldu. Onu Bilgi Üniversitesi ve ODTÜ takip etti.
Kurumlardan Rekor Düzeyde Yatırım
2020 yılında kurumlar direkt olarak veya kurdukları yatırım iştirakleri üzerinden 62 yatırım turuna katılarak 37 milyon dolarlık yatırım turuna destek oldular. Hem adet olarak hem miktar olarak bu anlamda rekor kırılmış oldu. Adet olarak kurumların bu kadar ilgi görmesinde Alesta Yatırım, Teknogirişim GSYF ve Teknasyon’un toplamda 29 yatırım yapmasının etkisi yüksek oldu.
Kadın Girişimci Oranları Düşüşe Geçti
2020 yılında %97’si erkek girişimciler tarafından kurulan oyun girişimi sayısının artması, kadın girişimcilerin oranının toplam girişimlerde de düşmesine neden oldu. Bu nedenle, 2020 yılında kurulan girişimlerin sadece %14’ünde kadın girişimci yer aldı.
165 yatırım turunun 34’ü kadın girişimcilerin olduğu girişimlere yapılırken yatırım miktarına bakıldığında ise kadın girişimcilerin olduğu girişimler 43 milyon dolar yatırım aldı. Bunda 32 milyon dolar yatırım alan Insider’ın kurucu ortağı Hande Çilingir’in etkisi yüksek oldu.
Rekor Sayıda ve Miktarda Yatırım Fonu Kuruldu
2020 yılında 10 fon toplamda 270 milyon dolarlık fon kurdu. Bu, Türkiye’de bir yılda açıklanan hem adet olarak hem miktar olarak rekor kırıldığı anlamına geliyor. Bu rakamlara duyurulan fakat henüz tüm işlemleri tamamlanmayan fonlar da dahil ediğinde girişimcileri şu ana kadarki en büyük miktarda yatırım havuzu bekliyor diyebiliriz. Yine 2020 yılında açıklanan 250 milyon TL’lik Bölgesel Kalkınma Fonu ile de yeni fonlar kurulmasının yolu açıldı.
Türkiye Avrupa’de 1. Ligdeki Yerini Kordu
Türkiye 2020 yılında bir önceki senede olduğu gibi yılda 100 milyon dolar üzeri yatırım yapılan ülkeler arasında yer aldı. Tüm Avrupa ülkeleri arasında ise Polonya’nın ardından 18. sırada yer aldı. Türkiye, Orta Doğu ve Kuzey Afrika’da ise Arap Emirlikleri ve Sudi Arabistan’ın ardından 4. sırada yer aldı.
PEAK Avrupa’nın En Büyüğü
Peak’in Zynga tarafından 1.8 milyar dolara satın alınması ve resmi olarak Türkiye’nin ilk Unicorn’u olması aynı zamanda Peak’in Avrupa’da 2020 yılında girişim sermayesi tarafından desteklenip exit eden en büyük girişimi ünvanını elde etmesini sağladı.
2.3 Milyar Dolar Exit
Türkiye’de 2020 yılında 27 girişim 2.3 milyar dolarlık exit yaptı. Bunda Peak’in 1.8 milyar dolarlık exit’inin etkisi büyük oldu. Rollic exit’i ise Türkiye tarihindeki en hızlı (20 ay) teknoloji girişimi exit’i oldu.
Yurt Dışındaki Türk Girişimcilere 385 Milyon Dolar
Yurt dışındaki Türk girişimciler 2020 yılında toplamda 385 milyon dolar yatırım aldı. Toplamda 38 girişimin yatırım alırken en çok yatırım alanlar Carbon Health, Gorillas ve Streetbees oldu. Yatırımlarda pandeminin de etkiliği olduğu dikkat çekti. İlk sırada yer alan Carbon Health bir sağlık girişimi, Gorillas ise karanti sürecinde olanlara büyük kolaylık sağlayarak eve 10 dakikada market hizmeti sunuyor.
Devlet En Büyük Melek
Fikir aşamasında girişimcilerin en büyük destekçisi yine devlet oldu. TÜBİTAK TEYDEB sayesinde 2020 yılında 531 girişim fikir aşamasında toplamda 48 milyon Türk Lirası destek aldı.