Melek yatırımcılık tecrübe gerektiren bir olgudur. Gerçek anlamda melek yatırımcı olmak demek girişimlere yatırım yapmak, risk almak, mentor olmak, fikirlere değer vermek demektir. Bu yüzden melek yatırımcılar ilk yatırımlarında bazı hatalar yaparlar. Bu hatalar onların acemiliklerinden kaynaklanıyor. Doğaldır.
Dolayısıyla bunları bir tecrübe olarak algılayabiliriz. Biz de acemi melek yatırımcıların ilk kez meleklik yaparken yaptığı hatalardan bazılarını sizinle paylaşalım. Bunları bir kaynak olarak alırsanız, en azından bu hataları yapmazsınız.
Gördükleri ilk fikirlerden birine hemen yatırım yapmak; biraz bekleyin, araştırın, bu fikirle ilgili daha önce yatırım yapan var mı ondan fikir alın.
Şirket değerlemesi yapmamak; aslında yapamamak. Burada bir uzmandan destek almalısınız. Şirket değerlemesi 10 dakikada yapılacak bir hesap değildir. Girişimin baştan sonra her şeyi değerlendirilir, gelecekte ilgili öngörüleri hesaplanır, geçmişte neler yapmış bakılır ve sonrasında uzman bir ortalama bir değer çıkarır. Ancak acemi melekler, bu iş tutar diye bodoslama atlarsa başarısız olmaları kaçınılmaz olur. Tabii ki tutabilir de…
Deneyimli oldukları alanlar dışında yatırım yapmak; uzmanlaşmak demiştik. İlk yatırımlarınızda mutlaka deneyimli oldukları alanlara yönelmeliler. Burada elde ettikleri bilgi, tecrübe ve kazanım ile zamanla ufak ufak diğer alan dışı yatırımlara girmeliler. Zaten acemiler, bir de acemi oldukları konulara girdiklerinde başarısızlık yine kapıyı çalabiliyor.
Çok yüksek bir değer biçmeyle yatırım yapmak; gerçekçi olmakta fayda var. İlk maddede uzman kelimesini kullandık. Mutlaka bir uzman şirketin gerçek değerini hesaplamalı ve realistik olmalı.
Üst limite ulaşmamış dönüştürülebilir senede yatırım yapmak; bir girişimin elinden gelen tüm imkanlarının kullandığına emin olduktan sonra yatırım yapın. Bakın ki elinden gelen imkanlar ile neler yapabiliyor, o zaman girişimin gerçek doğru yanlış yüzü ortaya çıkar. Siz de ona göre yatırımınızı yaparsınız.
Bir avukat incelemesi yaptırmadan şirket evraklarını imzalamak; bu önemli hatalardan bir tanesidir. Sözleşme bir girişime yapılan ortaklıktaki en en önemli kalemdir. Bir İş’te zamanla ters giden birşeyler olduğunda sözleşmeler ortaya çıkar. Herkes susar, sözleşmeler konuşur. Orada iyi kötü zamanda, doğru yanlış yapılan işlerde iki tarafın tek bakacağı yer sözleşme maddeleridir. Açıkçası madde ne demişse geçerli olan da o’dur. Bu yüzden sözleşme maddelerini tek tek enine boyuna değerlendirerek, girişimin veya yatırımcının yaşayabileceği her durumu düşünerek hazırlamalısınız.
Kaçınılmaz devam eden aşama için ek sermaye ayırmamak; bunun bir diğer adına ikinci tur yatırım da deniyor. Girişim çok iyi gidiyor olabilir, ancak tam bu noktada girişimin sermayeye ihtiyacı olduğunda ona ikinci bir desteği sağlayamacaksanız bu işe girişmeyin. Eğer farklı bir yatırımcıdan ikinci tur desteğini bulabilirim derseniz de bu sizin artınız bir durumdur.
Uzun vadeli (on veya daha fazla yıllık) bir bağlılık göstermeden melek olmak; girişimlerin her zaman melek yatırımcılara ihtiyacı vardır. Bu garantiyi kendilerine vermelisiniz. Girişimci zor zamanlarında arkasında bir melek olduğunu bilmeli.
Türkiye’de melek yatırımcılık henüz oturmadığı için, bu zaman dilimleri size korkunç gelebilir.
Kaynak: Angel Investment – David Rose